Azospermi semen analizinde (spermiyogram) spermatozoanın hiç olmamasıdır. Azospermi tanısı koyabilmek için en az iki semen analizi uygulanmalıdır. Azospermi obstrüktif (OA) ve non-obstrüktif azospermi(NOA) olarak ikiye ayrılır.
Obstrüktif azospermi, sperm kanallarındaki tıkanıklık nedeniyle santrifüj edilen ejakulat sedimentinde hiç spermatozoa görülmemesidir. OA tüm azospermilerin %20-%40 ını oluşturur. Fizik muayenede testis boyutları normal, genişlemiş epididim ve normal FSH değerleri görülür. Spermiyogramda düşük semen volümü (<1ml), asidik PH (PH<7) obstrüktif azospermi tanısı açısından önermlidir. Sperm üretimi normal olduğu için darlık seviyesine göre uygulanacak yöntemler ile sperm kolaylıkla elde edilebilir.
Non-obstrüktif azospermi, santrifüj sonrası semen analizinde sperm yokluğu olarak tanımlanır ve genellikle ejakulat volümü normaldir. Sperm üretiminde ciddi bozukluk görülen NOA hastalarında neden sıklıkla primer testiküler yetmezlik veya hipotalamus-hipofiz-gonad aksındaki hormonal bozukluğa bağlıdır.
Azospermi hastalarında hormonal ve genetik anamolileri değerlendirmek amacıyla hormon profili, karyotip analizi ve Y kromozom mikroselesyon testleride yapılmalıdır. Yapılan değelendirmeler sonunda uygun teknik ile NOA li hastalarda sperm elde edilebilir.
NOA hastalarında sperm elde etmek için tercih edilen yöntem mikroskop eşliğinde yapılan TESE (mTESE)’ dir. mTESE, 20-25 kat optik büyüme ile görülebilen testisdeki daha dilate ve opak sperm kanallarından alınan fokal(bölgesel) biyopsilerde, lokal spermatogenez alanlarının belirlenmesini amaçlar. mTESE de sperm elde etme oranı yaklaşık % 52 dir. İlk mTESE de sperm bulunamadığı durumlarda mTESE tekrar edilebilir. İlk mTESE de sperm bulunamayan hastalarda yapılan kurtarma mTESE de sperm elde etme oranı %18-42 civarındadır.
