Prostat Kanseri Nedir?
Prostat kanseri, prostat bezinde malign (kanserli) hücrelerin kontrolsüz büyümesiyle meydana gelir. Prostat, erkek üreme sisteminin bir parçasıdır ve mesanenin hemen altında yer alır. Prostat bezi spermi taşıyan sıvının bir kısmını üretir ve idrarı dışarıya taşıyan üretranın etrafını sarar. Bu kanser türü genellikle sinsi bir şekilde ilerler ve erken dönemde belirgin bir belirti vermeyebilir. Hastalığın ileri safhalarında ise sık idrara çıkma, idrarda kan ve kemik ağrısı gibi belirtiler görülebilir.
Risk Faktörleri
Ailede prostat kanseri öyküsü, özellikle baba veya kardeşte hastalığın bulunması, prostat kanserine yakalanma riskini artırır. Genetik faktörler hastalığın %5-10’undan sorumludur ve özellikle genç yaşlarda prostat kanseri öyküsü varsa risk daha yüksektir. Vücut kitle indeksi (BMI) yüksek olanlarda da hastalığın seyri daha kötü olabilir.
Prostat Kanseri Taraması
Prostat kanseri taraması genellikle PSA (Prostat Spesifik Antijen) kan testi ve rektal muayene ile yapılır. PSA seviyesinin yükselmesi prostat kanseri şüphesi uyandırabilir. 50 yaş üzerindeki erkeklerin düzenli olarak PSA testi yaptırmaları önerilir. Aile öyküsü olanlar ise daha erken yaşta bu testlere başlamalıdır. Rektal muayenede prostatta ele gelen sertlik durumunda biyopsi yapılması gerekir.
Tanı ve Prostat Biyopsisi
Prostat kanseri tanısı, rektal muayene ve PSA testi sonrası prostat biyopsisi ile doğrulanır. Biyopsi sırasında prostat bezinden doku örneği alınarak kanser olup olmadığı belirlenir. Biyopsiden sonra hafif enfeksiyon ve kanama gibi yan etkiler görülebilir.
Evreleme
Prostat kanseri evreleri, tümörün büyüklüğüne ve yayılımına göre sınıflandırılır:
- Evre I: Tümör prostat içinde küçük ve henüz hissedilemeyecek boyuttadır.
- Evre II: Tümör prostat içinde büyümüş, ancak hala sınırları içinde kalmıştır.
- Evre III: Tümör prostatın dışına çıkmış olabilir.
- Evre IV: Kanser çevre dokulara ya da uzak organlara (kemik, akciğer, karaciğer) yayılmıştır.
Erken tanı ve düzenli tarama, prostat kanserinin başarılı bir şekilde tedavi edilmesinde kritik rol oynar.
